Angelman Sendromu Nedir? Belirtileri Nelerdir?

Angelman sendromu, temel olarak sinir sistemini etkileyen karmaşık bir genetik rahatsızlıktır. Angelman sendromu için karakteristik olan özelliklerden çoğu, UBE3A adı verilen gende bulunan fonksiyonel kayıpan kaynaklanır. Kişiler normal şartlarda her bir ebeveynden UBE3A geninin bir kopyasını miras alir. Bu genin her iki kopyası da vücudun dokularının birçoğunda aktif hale gelir. Bununla birlikte, beynin belirli bölgelerinde, yalnızca bir kişinin annesinden miras alınan kopya aktiftir. Bu ebeveyn spesifik gen aktivasyonu, genomik imprinting olarak adlandırılan bir fenomenden kaynaklanır. UBE3A geninin maternal kopyası, bir kromozomal değişiklik veya bir gen mutasyonu nedeniyle kaybolursa, bir kişinin beynin bazı bölümlerinde genin aktif kopyası olmayacaktır.

Angelman Sendromu vakalarında, birkaç farklı genetik mekanizma, UBE3A geninin maternal (anneden gelen) kopyasını etkisiz hale getirebilir veya silebilir. Çoğu Angelman sendromu vakası (yaklaşık yüzde 70), bu geni içeren maternal kromozom 15'ün bir bölümü silindiğinde ortaya çıkar. Diğer vakalara (yaklaşık yüzde 11), sendroma UBE3A geninin maternal kopyasında bir mutasyon neden olur.

Vakaların küçük bir bölümünde ise Angelman sendromu, bir kişinin her bir ebeveynden bir kopya yerine, babasından iki adet kromozom 15 kopyası miras aldığında ortaya çıkar. Sendrom nadiren, translokasyon olarak adlandırılan bir kromozomal yeniden düzenlenmeden veya UBE3A geninin aktivasyonunu kontrol eden DNA bölgesinde bir mutasyon veya başka bir kusurdan kaynaklanabilir. Bu genetik değişiklikler, kromozom 15'ün maternal kopyasında UBE3A'yı veya diğer genleri anormal biçimde kapatarak çalışmaz hale getirebilir. Angelman sendromu nedenleri, hastalıktan etkilenen kişilerin yüzde 10 ila 15inde bilinmiyor. Bu vakalardaki bozukluklar diğer genler veya kromozomlarla ilgili değişikliklerden kaynaklanıyor olabilir.

Angelman sendromuna sahip bazı insanlarda, OCA2 adlı bir genin kaybı, açık renkli saçlar ve cilt ile ilişkilidir.

Angelman Sendromu Belirti ve Bulguları

Angelman sendromu, temelde merkezi sinir sistemini etkileyen karmaşık özellikler taşıyan bir genetik bozukluktur. Angelman sendromu karakteristik özellikleri arasında; gelişimsel gecikme, zihinsel engellilik, ciddi konuşma bozukluğu, hareket ve denge sorunları (ataksi) bulunur. Hastalıktan etkilenen çocukların çoğumda tekrarlayan epilepsi nöbetleri ve tıp dilinde mikrosefali olarak isimlendirilen kafa çapınım küçük olması durumu görülür.

Gelişim geriliği, 6-12 aylar arasında fark edilir. Angelman sendromu diğer belirtileri genellikle erken çocukluk döneminde ortaya çıkar. Angelman sendromu olan çocuklar tipik olarak mutlu, heyecanlı bir tavır sergiler; sık sık gülümseyerek ve kahkahalar atarak ve el çırpma hareketi yaparak oynarlar. Hiperaktivite, dikkat süresinin kısalığı ve suya sıradışı bir hayranlık duyma gibi belirtiler dikkat çeker. Angelman sendromu taşıyan çocukların çoğu olağandan daha az uykuya ihtiyaç duyar ve uyumakta güçiük çekerler.

Yaşla birlikte Angelman Sendromu olan bireylerin heyecanlı halleri ve uyku problemleri azalır. Bununla birlikte bu kişilerde yaşamları boyunca epilepsi nöbetleri, ciddi konuşma bozukluğu ve entelektüel yetersizlik hayat boyu devam eder.

Angelman sendromu taşıyan yetişkinler "kaba" olarak tanımlanabilecek farklı yüz özelliklerine sahiptir. Diğer yaygın fiziksel özellikler arasında açık saç rengi, açık renk deri ve omurganın anormal olağan dışı yan eğriliği (skolyoz) sıralanabilir. Bu rahatsızlığa sahip olanların yaşam beklentisi normale yakındır.