Flebit Nedir? Nasıl Anlaşılır?

 Flebit, bir damarın iltihaplanması anlamına gelir. Tromboflebit ise damarda bir veya daha fazla kan pıhtına bağlı olarak iltihaplanma olması durumudur. Tromboflebit daha sık olarak bacaklarda görülür. Bununla birlikte kolllarda da ortaya çıkabilir. Damardaki kan pıhtısı, ağrı ve tahrişe neden olur ve kan akışını engelleyerek sorunlara yol açar. Flebit, hem yüzeyel hem de derin damarlarda ortaya çıkabilir.

Yüzeyel flebit, cilt yüzeyindeki damarları etkiler. Durum nadiren ciddidir ve uygun bakım ile genellikle hızlı bir şekilde giderilir. Bazen yüzeysel flebitli insanlar derin damarlarda da flebit sorunu ilemkarşı karşıya kalırlar, bu nedenle tıbbi bir değerlendirme şarttır.

Derin damarlarda ortaya çıkan tromboflebit, genellikle bacaklarda derinde bulunan daha büyük kan damarlarını etkiler. Büyük kan pıhtıları oluşabilir, bu da kopar ve akciğerlere gidebilir. Bu ciddi bir durumdur ve pulmoner emboli olarak adlandırılır.

Flebit neden olur? Flebit nedenleri nelerdir?

Yüzeyel flebit, tıbbi veya cerrahi bir işlemin sonucu olarak ortaya çıkabilir.

Damar yaralanması, kan pıhtısı oluşma riskini arttırır. Bazen yara olmadan da pıhtı oluşur. Tromboflebit için bazı risk faktörleri şunları içerir:

• Uzun süreli hareketsizlik: Araba veya uçak yolculuğunda olduğu gibi birkaç saat hareketsiz şekilde oturma ya da yatma,  bacaklarda kan gollenmesine neden olarak kan pıhtısı oluşumuna zemin hazırlar.
• Egzersiz yapmadan sedanter bir yaşam sürme
• Obezite
• Sigara kullanımı
• Bacak ya da kolda yaralanma
• Kanser, kan hastalığı gibi pıhtı oluşturma potansiyelini artıran tıbbi durumlar
• Doğum kontrol hapı ya da hormon tedavisi alıyor olmak

Flebit belirtileri nelerdir? Flebit nasıl anlaşılır? 

Yüzeyel flebit belirtileri

Derideki yüzeyel damarlar boyunca genellikle hassas kırmızı bir alan görülür. İltihap yüzeyel bir damar trasesi boyunca uzun ince kırmızı bir bölge görülür. Kızarıklık yanında kaşıntı ve şişlik de bulunabilir. Bölgede yangı ya da zonklama görülmesi muhtemeldir.

Özellikle sabahları ilk kez yatmadan çıktıktan sonra bacak alçaldığında semptomlar daha da kötüleşebilir. Düşük dereceli ateş olabilir. Bazen periferik intravenöz bir hattın başlatıldığı yerde flebit gelişebilir. Çevredeki damar boğaz ağrısı ve ihale edebilir.

Rahatsızlığa enfeksiyon eşlik ediyorsa, kızarıklık, ateş, ağrı, şişme ve deri bütünlüğünde bozulma ortaya çıkar. Özellikle sabahları yataktan kalkarken bacak alçaldığında flebit belirtileri daha da kötüleşebilir. Kişide düşük dereceli ateş olabilir.

Derin flebit belirtileri

Derin flebit belirtileri, yüzeyel olanlara benzerdir. Fakat bazı kişilerde hiçbir belirti olmayabilir. Tüm bacakta ağrı ve şişme ile seyreden vakalar da vardır.

Örneğin, alt bacak açık olmayan bir nedenden ötürü şişebilir. Bazı insanlar, daha önce yeterli şekilde tedavi edilmemişse ya da ek olarak bakteri enfeksiyonu gelişmişse durum kronik hale gelebilir.

Flebit tanısı nasıl konur?

Doktorunuz fizik muayene yaparak ve belirtileriniz hakkında sorular sorarak tanı koymaya çalışır. D-dimer, kan pıhtısı eridiğinde salınan bir maddeyi ölçen bir kan testidir. D-dimer negatifse ve hiçbir risk faktörü yoksa, kan pıhtısı olması muhtemel değildir. Tanı için ultrason ya da venografi adı verilen görüntüleme teknikleri gerekli ise yapılır.

Flebit tedavisi nasıl yapılır?

Değerlendire sonucu yüzeyel flebit tanısı konursa ve başka sağlık sorununuz yoksa genellikle hastanede yatmanız gerekmez. Belirtilerinizi kontrol etmek için varis çorapları ve muhtemelen iltihap giderici ilaçlar reçete edilir. Ek olarak kol / bacağın yükseltilmesi ve sıcak uygulama önerilir. Sadece nadiren antibiyotik gereklidir.

Geçmişte derin damarlarda tromboflebit öykünüz varsa ya da flebitin derine yayılma riski söz konusu ise kan sulandırıcı bir ilacı 3-6 ay süre ile kullanmanız gerekir. Enfeksiyon bulguları varsa, antibiyotik tedavisi başlanır.