KOAH Nedir? Beli̇rti̇leri̇ ve Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

 KOAH nedir? KOAH ya da Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı, amfizem, kronik bronşit ve iki hastalığın kombinasyonunu içeren ilerleyici akciğer hastalıklarını tanımlamak için kullanılan genel bir terimdir. Bu hastalık grubu ilerleyici nefes darlığı ile karakterizedir.

Belirtiler; nefes alma zorluğu, öksürük, mukus (balgam) üretimi ve hırıltıyı içerir. KOAH, sıklıkla sigara dumanından kaynaklanan tahriş edici gazlarla uzun süre maruziyetten kaynaklanır. KOAH hastaları kalp hastalığı, akciğer kanseri gibi bazı hastalık geliştirme riski altındadırlar. KOAH ilerleyici ve (şu anda) tedavisi olmayan bir hastalıktır; fakat doğru teşhis ve tedavi ile hastalığı yönetmek mümkündür. Daha iyi nefes almak için yapabileceğiniz birçok şey vardır. İnsanlar KOAH'la yıllarca yaşayabilir ve hayattan keyif alabilirler.

KOAH, uzun yıllar sigara kullanmış ortalama 55 yaşı civarındaki erkeklerde görülmekle birlikte, sigara içen kadınlarda da rastlanır. Çok nadiren de olsa, sigara içmeyen kişilerde ve daha erken yaşlarda da görülebilir.

KOAH en sık olarak uzun yıllar boyunca sigara kullanmış olan 50 yaş üstü erkeklerde görülür. Sigara içen kadınlarda da sıktır. Sigara içmeyen kişilerde ve daha genç yaşlarda da nadiren ortaya çıkabilir.

A Tipi: Amfizem

Amfizemde akciğerlerinizdeki küçük, hassas hava keseleri olan alveoller hasar görür. Hasarlı hava keselerinin duvarları gerilir ve akciğerlerinizi daha büyük hale getirir. Bunum sonucu olarak havanın içeri ve dışarı hareket etmesi zorlaşır. Eski hava alveollerin içine hapsolur, ve bu sebeple yeni havanın içeri girebilmesi için akciğerlerde az yer vardır ya da hiç yer yoktur. Amfizemde oksijen ve karbon dioksitin (nefesinizin atık ürünü) dışarı çıkması zorlaşmıştır.

B Tipi: Kronik Bronşit

Kronik bronşit, akciğerlerinizin içindeki solunum tüplerinin (bronşiyal hava yolları) iltihaplanmasıdır. Küçük saç benzeri silia adı verilen yapılar solunum yollarınızı kaplar. Silialar hava yollarınızı temiz tutarken, mukusun uzaklaştırılmasında görevlidir. Bu yapılar hasar gördüğünde hava yolları temizlenemez ve balgamın uzaklaştırlması sizin için daha zorlaşır. Bu solunum yollarında iltihap ve tıkanıklığa sebep olur. Bu olumsuz değişiklikler, akciğerlerinizdeki ve dışındaki hava akışını sınırlayarak nefes almayı zorlaştırır.

C Tipi: Karışık Tip

A ve B tipinin yani amfizem ve kronik bronşitin birlikte görüldüğü tiptir. Hastaların çoğunda bu form görülür.

KOAH Hastalığı Neden Olur?

KOAH'ın ortaya çıkmasındaki en büyü faktör sigara dumanıdır. Diğer bazı kimyasal gazlar da KOAH nedeni olabilmektedir. Hastalığın erkeklerde daha sık görülmesindeki etken sigara kullanımının kadınlara göre daha fazla olmasıdır. Son dönemlerde kadınlar arasında da sigara kullanımı artış gösterdiği için onlarda da sıklık artmaya başlamıştır. Yapılan araştırmalara göre sigara içenlerde, içmeyenlere oranla kronik obstrüktif akciğer hastalığı görülme sıklığı 10-30 kat fazladır.

İşyerinde maruz kalınan organik ya da inorganik tozlar ve gazlar hastalığın diğer nedenidir. İyi havalanmayan evlerde soba kullanımı sonucu kömür, odun dumanına maruz kalma da hastalığı tetiklemektedir. Alkol kullanımı, A, C ve E vitamini eksiklkleri hastalığın gelişimini hızlandırır.

KOAH Hastalığı Belirtileri

Her üç tipte görülen belirtiler benzerdir ve bunları pratik olarak birbirinden ayırt etmek zordur. Genellikle ilk belirtiler sıklıkla sabahları olan, renksiz veya beyaz balgamın eşlik ettiği öksürüğü içerir. Kronik obstrüktif akciğer hastalığının en belirgin semptomu dispne olarak da adlandırılan nefes darlığıdır.

Erken dönemde bu belirti (nefes darlığı), bazen efor sırasında ortaya çıkabilir. İlerleyen dönemde ise ayakta durmak veya banyoya yürümek gibi basit bir görev sırasında ortaya çıkmaya başlar.  Bazı hastalarda eşlik eden hırıltı bulunabilir. Bu hırıltılı sesi, nefes alırken ıslık sesine benzer bir ses şekilde kendini gösterir. Kronik obstrüktif akciğer hastalığının belirtilerini maddeler halinde sıralayalım:

• Öksürük, genellikle küçük miktarlarda renksiz balgam ile

• Nefes darlığı (genellikle 60 yaş ve üstü)

• Hırıltı (özellikle zorlanarak nefes alma sırasında)

Daha ileri vakalarda:

• Birkaç merdiven çıkmak gibi basit aktivitelerle solunum sıkıntısı

• Takipne adı verilen hızlı nefes alıp verme

• Siyanoz adı verilen cildin mavimsi renk değişikliği

• Kol ve bacaklarda sıvı toplanması

• Nefes alıp vetirken devamlı hırıltı

KOAH Hastası Ne Kadar Yaşar? KOAH Hastalığı Öldürür mü?

KOAH'ı olanların yaşam beklentilerini tahmin etmenin bir yolu yoktur. Ancak bu ilerleyici akciğer hastalığına sahip olmanın yaşam süresini kısalttığı söylenebilir. Yaşam süresinin ne kadar etkileyeceği ise hastanın genel sağlık durumu, kalp ya da şeker hastalığı gibi başka kronik hastalığının varlığı ve hastalığın evresi gibi faktörlere bağlı olarak değiliklik gösterir. Hastalığa rağmen sigarayı bırakmayan hastalarda hızlı bir ilerleme ve yaşam süresinde kısalma ortaya çıkabilir.

Hastalığa bağlı olarak akciğer ve diğer hayati organlarda gelişen yetmezlik sonucu hasta zaman içinde kısıtlanır. İleri evrede artık yürüyemez, hareket edemez hale gelir.ve yatağa bağlanır. Bu nokyada arık ölüme neden olabilir. Fakat Kronik obstrüktif akciğer hastalığı erken evrelerde ani ölüm nedeni değildir.

KOAH Tanı ve Tetkikleri

KOAH tanısı nasıl konur? Tanı yöntemleri neler? Doktorunuz belirtilerinizi değerlendirir, sağlık geçmişinizin tamamını sorgular, fizik muayene yapmar ve gerekli tetkikleri yapar.

Sağlık Geçmişiniz

Doktorunuz şunları sorgular:

• Geçmişte ya da halihazırda sigara kullanımı

• Sigara dumanına, hava kirliliğine, kimyasallara veya toza maruz kalma

• Nefes darlığı, kronik öksürük veya çok fazla balgam gibi belirtiler

• Ailede üyelerinden hastalığı taşıyan kimsenin bulunup bulunmadığı

KOAH Tanısı için Tetkikler

Spirometri:

Hastalık için risk altındaysanız veya  belirtileriniz varsa, spirometri ile test edilmelidir. Spirometri, akciğerlerinizin ne kadar iyi çalıştığını gösteren basit bir testtir. Bu test için, küçük bir makineye bağlı bir ağızlık ve tüp içine hava üflersiniz. Makine, üflediğiniz havanın miktarını ve ne kadar hızlı üflediğinizi ölçer.

Spirometri belirtiler gelişmeden önce KOAH'ı tespit edebilir. Doktorunuz ayrıca KOAH'ınızın ne kadar ağır olduğunu bulmak ve tedavi hedeflerinizi belirlemenize yardımcı olmak için test sonuçlarını kullanabilir.

Diğer testler:

Doktorunuz ayrıca kanınızdaki oksijen seviyesini ölçen bir arteriyel kan gazı ve akciğer filmi gibi başka testler yaptırmanızı da isteyebilir. Bu test, akciğerlerinizden oksijenin kanınıza nasıl taşınabildiğini ve karbondioksitin kanınızdan nasıl temizlendiğini gösterebilir.

KOAH Tedavisi Nasıl Yapılır?

Kronik bronşit ve amfizemi içeren kronik obstrüktif akciğer hastalığı teşhisi konulduğunda, muhtemelen kafanızda çok sayıda soru işareti piortaya çıkar. Bu soruların cevapları başlangıçta her zaman net olmayabilir. KOAH'lı herkesin belirtileri aynı olmayabilir ve tedavi seçenekleri kişiden kişiye farklılık gösterebilir. Bu aşamada tedavi seçenekleri hakkında doktorunuzla konuşmanız ve tüm sorularınızın yanıtlarını almanız önemlidir.

Tedavide ilaçlar, göğüs fizyoterapisi, oksijen desteği, akciğer cerrahisi ve palyatif tedavi seçenekleri kullanılır.

KOAH'ta Bitkisel Tedavi Seçenekleri

KOAH İçin Bitkisel Kür

Malzemeler, Yapılışı ve Kullanımı

• zencefil

• zerdeçal

• keten tohumu

• ısırgan tohumu

• ardıç tohumu

• toz meyan kökü

• havlıcan kökü

• ebe gümeci

• gül hatmi

• papatya tozu

Bu malzemelerin her birinden 5gr, 200gr keçiboynuzu pekmezi ve 200 gr bal iyice karıştırılarak bir macun elde edilir. Bu karışım hergün aç karına 3 defa 1'er tatlı kaşığı olarak tüketilir.